برای تربیت صحیح فرزندان، هیچ محیطی بهتر و البته مهم‌تر از خانواده نیست. پایه‌های خانواده ابتدا با ازدواج زن و مرد بنا نهاده می‌شود. سپس گسترش می‌یابد و با تولد فرزندان به محیط دگرگونی تبدیل می‌گردد. محیطی که باید برای امنیت و آرامش آن بسیار کوشید تا مناسب رشد و تربیت فرزندان شود. بله! پرورش فرزند به این آسانی‌ها نیست و نقش و اهمیت خانواده در تربیت فرزندان بسیار مهم است. بنابراین ما باید در ابتدای شکل‌گیری خانواده جدیدمان، یعنی زمان ازدواج، شریک عاطفی خود را بر اساس اینکه آیا می‌تواند والد خوبی نیز باشد، انتخاب کنیم و این ویژگی را در بررسی‌های پیش از ازدواج جای دهیم. صلاحیت اخلاقی و مسئولیت‌پذیری دو مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های یک والد خوب است.
اهمیت خانواده در تربیت فرزندان شامل چیست؟
اهمیت خانواده در تربیت فرزندان شامل موارد بسیاری می‌شود که می‌توان برخی از آن‌ها را در الگوهای رفتاری، تربیت اخلاقی و حمایت عاطفی خلاصه کرد. خانواده نقش پررنگی در ساختن روح و روان فرزندان دارد. علاوه بر نقش الگویی پدر و مادر، اینکه فرد سال‌های اول زندگی خود را در چه محیطی و چه شرایطی گذرانده باشد، تعیین‌کننده بسیاری از خصایص وی در بزرگ‌سالی خواهد بود. خصایص و ویژگی‌هایی که هم بر آرامش روحی خود او تاثیر خواهند داشت و هم میزان موفقیت او در ساختن رابطه‌های کاری، دوستانه، عاشقانه و… را مشخص می‌کنند. نقش والدین در زندگی فرزندان انکارناپذیر است و شاید بتوان گفت تا آخرین روز زندگی فرد، تربیتی که برای وی درنظرگرفته‌اند، همراه او خواهد بود، حتی شده در ناخودآگاه وی!
الگوهای رفتاری
هرگز نباید نقش الگوهای رفتاری در تربیت کودک را نادیده گرفت. والدین چه بخواهند و چه نخواهند، درحال الگوسازی رفتاری برای کودکان خود هستند. شاید دیده باشید کودکانی را که به تأسی از پدر/مادر یا پدربزرگ/مادربزرگ‌هایشان، روی سجاده‌ای فرضی رکوع و سجود می‌کنند و سعی می‌کنند از بزرگترهای خود رفتاری که نمی‌دانند چیست را تقلید نمایند. در اهمیت این الگوگیری رفتاری همین بس که پیش از شروع ارتباط کلامی، آغاز می‌شود و نقش به‌سزایی در آموزش کودک دارد. حال تصور کنید که ما به کودک خود فریاد و استرس و عصبی‌شدن، آسیب‌رساندن به خود و سایر رفتارهای غلط را، ناخودآگاه، آموخته باشیم…
حتماً شنیده‌اید که برخی افراد، رفتارهای نامناسب را جلوی کودکان انجام می‌دهند و وقتی با اعتراض سایرین مواجه می‌شوند، می‌گویند: «این بچه‌ست هنوز نمی‌فهمه!» درحالی که کودکان مانند یک دوربین فیلمبرداری دقیق، درحال ثبت و ضبط و الگوگیری از رفتارهای ما هستند! پس الگوهای رفتاری یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت خانواده در تربیت فرزندان است.
تربیت اخلاقی
یکی از مهم‌ترین وجهه‌های هر انسانی، اخلاق اوست. اخلاق خوب می‌تواند انسان را در چشم دیگران تبدیل به زیباترین موجود کند. کودکان اخلاقیات را از ما به ارث می‌برند. چه اکتسابی و چه ژنتیکی! درباره آن بخش از اخلاقیات که ناخواسته از طریق ژن‌ها ممکن است منتقل شود سخن نمی‌گوییم، اما بدانید که می‌توان با کمک تربیت اخلاقی، تا حد زیادی بر رفتارهای کودک اثر گذاشت.
اینجاست که اهمیت خانواده در تربیت فرزندان مشخص می‌شود. پدر و مادر مانند آیینه‌های بزرگی در مقابل کودکان قرار گرفته‌اند و فرزندان تا سال‌های اولیه زندگی، کاملاً گمان می‌کنند که زندگی یعنی شبیه پدر و مادرشدن. در حقیقت اصول رفتارکردن را در رفتارها و اخلاقیات شما جست‌وجو می‌کنند و بدون هیچ شکی می‌کوشند شبیه شما شوند. پس حسابی در تربیت اخلاقی کودکان‌تان دقت کنید و پس از آن‌که خود به اصول اخلاقی پایبند بودید، در جهت آموختن اخلاقیات درست به فرزندان‌تان بکوشید و بدانید که کلام شما، وقتی همراه با عمل شما باشد بیشترین تاثیر را بر دلبند شما خواهد گذاشت.
حمایت عاطفی
یکی دیگر از وجوه اهمیت خانواده در تربیت فرزندان، حمایت عاطفی است. سازنده‌ترین چیزی که می‌توانید به کودکان خود هدیه دهید، حمایت عاطفی به‌جا و صحیح است. کودکان ما در این جهان بزرگ و پرهیاهو به تکیه‌گاه امنی نیاز دارند. تکیه‌گاهی که در مواقع ضروری به آغوش گرم او پناه ببرند. نیاز به دریافت حمایت عاطفی صحیح در انسان‌ها هیچ‌گاه از بین نمی‌رود. بلکه میزان و نحوه ابراز این نیاز است که تغییر می‌کند.
در سال‌های اول زندگی، این نیاز کاملاً مشخص است و والدین می‌کوشند با درآغوش‌گرفتن، بوسیدن و صحبت‌کردن این حمایت را نشان دهند. گرچه سن کودک بیشتر می‌شود، اما این احتیاج هنوز وجود دارد و ممکن است کمتر از سوی فرزندان‌تان ابراز شود. در این موقع والدین باید حواس خود را جمع این موضوع کنند! وجود حمایت عاطفی در زندگی هر انسانی، باعث قوی‌شدن وی از لحاظ روحی می‌گردد. در مواقع حساس و سایر مخاطرات زندگی، افرادی که این حمایت را دریافت کرده‌اند و جریان آن را از سوی خانواده، هنوز حس می‌کنند، می‌توانند راحت‌تر چالش‌های پیش روی خود را حل کنند.
جمع‌بندی نقش و اهمیت خانواده در تربیت فرزندان
نقش و اهمیت خانواده در تربیت فرزندان بسیار پررنگ است و هیچ قابل انکار نیست. در دنیای امروز آنقدر مشکلات فکری زیاد شده‌اند که مسئولیت پدر و مادر برای تربیت صحیح فرزندان و ساختن محیط خانوادگی شاد و سالم، چندین برابر به نظر می‌رسد. گرچه هیچ‌گاه اهمیت تربیت درست فرزندان کم نبوده‌است، اما تا دهه‌های گذشته این امر بسیار نادیده انگاشته می‌شد. ولی امروزه با پیشرفت علم و اهمیتی که به انسان داده‌شد، شاهد این هستیم که تا چه میزان آسیب‌ها و رنج‌های روحی افراد، ثمره زندگی خانوادگی و والدین نامطلوب بوده‌است و همین باعث افزایش اهمیت نقش والدین در تربیت صحیح فرزندان شده است.
شما پدر و مادر گرامی حق دارید اگر بترسید که در حوزه تربیت فرزند، ناآگاهید . به خصوص با خواندن این مطلب درباره نقش و اهمیت خانواده در تربیت فرزندان، شاید بار مسئولیت زیادی را بر شانه‌های خود حس کنید. اما بدانید که دیگر نمی‌توان اشتباهات تربیتی را به حساب بی‌سوادی والدین یا عدم دسترسی به مشاور خوب و کتاب‌های خوب در حوزه تربیت فرزند گذاشت! شما در برابر فرزند خود مسئولید و باید تمام تلاش خود را در پرورش هرچه بهتر وی به کار ببندید.
چگونه راهنمایی دریافت کنم؟
شما به راحتی می‌توانید با مطالعه کتاب پرورش انسان‌های خوب و گوش‌دادن به کارگاه صوتی تربیت ذهن‌آگاهانه، تحت آموزش برای تربیت فرزند قرار بگیرید و از مشاوره مستقیم و خصوصی سرکارخانم نرگس کارگری، روان‌درمانگر و روان‌شناس بالینی و آموزش‌دیده در دوره آموزشی مقدماتی و تکمیلی تربیت مربی برنامه‌ی فلسفه برای کودکان، برخوردارشوید. ایشان همچنین در دوره فرزندپروری مبتنی بر اسکیماتراپی آموزش دیده‌اند و سابقه زیادی در حوزه آموزش تربیت فرزند دارند.خانم کارگری دوره سطح 3 تربیت مربی فلسفه برای کودکان از انجمن “فلسفه برای کودکان ایران” را گذرانده‌اند و دارای ٩ سال سابقه تدریس در مقطع ابتدایی و آشنایی مستقیم با کودکان هستند. ایشان گواهی پایان‌دوره موسسین و مسئولین مهدهای تهران نیز را دارند و با روحیات و نیازهای کودکان در سنین مختلف آشنایی دارند. اهمیت خانواده در تربیت فرزندان بسیار زیاد است! معطل نکنید و به یک مشاور امن متصل شوید!