حمایت پدر و مادر از فرزندان؛ چگونه؟

حمایت از فرزندان، یکی از مهم‌ترین عوامل شکوفایی آن‌هاست. اگر به هرم نیازهای مازلو توجه کنیم، می‌بینیم که سلسله‌ای از نیازها برای هر انسان وجود دارد که این سلسله، از نیازهای اولیه مثل خوراک و سایر نیازهای فیزیولوژیکی شروع می‌شود و سپس نیاز به امنیت، عشق، احترام و خودشکوفایی در مراحل بعدی قرار می‌گیرد. اما نقش والدین در برآورده شدن هر کدام از پله‌های این هرم، بسیار حیاتی و مهم است. پشتیبانی والدین و حمایت آن‌ها از فرزندان در هر دوره سنی شیوه‌های مخصوص به خود را می‌طلبد که عدم توجه به آن‌ها، سبب بروز مسائل خانوادگی جدی و حتی ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود. در این متن، نقش والدین در حمایت از فرزندان را متناسب با هر دوره سنی ذکر کرده‌ایم. بنابراین اگر به عنوان والدین نگران مسئولیت‌های خود در پشتیبانی از فرزندانتان هستید، با ما همراه باشید!

حمایت از فرزندان در دوران نوزادی

هر انسانی، از بدو تولد موجود کوچکی است که توانایی برآورده کردن نیازهای ساده خود را نیز ندارد! پدر و مادرها از نوزادی، با برطرف کردن نیازهای اولیه‌ای چون خوراک و پوشاک و امنیت، نقش حیاتی در رشد فرزندان خود ایفا می‌کنند. این حمایت‌های اولیه نه تنها به بقای کودک کمک می‌کند، بلکه پایه اصلی احساس امنیت در آینده نیز خواهند بود. شاید به نظر برسد یک نوزاد، درکی از اطراف خود ندارد، اما تحقیقات نشان داده‌اند عدم دریافت حمایت‌های فیزیکی به ویژه از سمت مادر، سبب بروز طرحواره‌های ناامنی در ذهن فرد در بزرگسالی می‌شود.

حمایت از فرزندان در دوران خردسالی (3 تا 6 سال)

هر چقدر که فرزندان بزرگتر می‌شوند، نیازهای آن‌ها نیز پیچیده‌تر می‌شود. پس طبیعتاً نقش والدین در حمایت از فرزندان نیز پیچیده‌تر خواهد شد. در دوران خردسالی، فرزندان شما علاوه بر حمایت فیزیولوژیک، به حمایت عاطفی و دریافت عشق و محبت نیاز دارند. حمایت عاطفی از خردسال سبب می شود او احساس ارزشمندی کند و پایه احساس اعتمادبه‌نفس در او خواهد بود. هم چنین، نیاز به تربیت صحیح و آموزش رفتارهای مناسب، یکی از مهم‌ترین حمایت‌هایی است که بر عهده پدر و مادر است. والدین برای پشتیبانی از فرزندان در خردسالی، باید فضای مناسبی جهت آموزش‌دیدن و کشف جهان برای کودک فراهم کنند و هم چنین با راهنمایی و آموزش رفتار صحیح به کودک خردسال، از او حمایت کنند تا نظم و انضباط و برخورد درست را یاد بگیرد.

حمایت از فرزندان در دوران کودکی (7 تا 11 سال)

در این دوره، علاوه بر تمام حمایت‌هایی که در دوران خردسالی مورد نیاز بود، حمایت از سلامت روان نیز نقش بسیار مهمی پیدا می‌کند. نقش والدین در این دوره، فراهم کردن محیطی آرام است که کودک تشویق و عواقب مثبت را در کنار عواقب منفی (تنبیه) به شکل متعادلی دریافت کند. هم‌چنین، شنیدن فعال و توجه به حرف‌های کودک سبب  حمایت از سلامت روان او می‌شود و به پیشگیری از ایجاد اضطراب در نوجوانی کمک بزرگی خواهد کرد. در این رابطه مقاله «نکات تربیت کودک در کودکی و نوجوانی» را در همین سایت ببینید.

هم چنین، نقش والدین در حمایت از فرزندان در کودکی، برای کسب استقلال بیشتر در انجام‌دادن کارهای شخصی، در این دوره بسیار اهمیت دارد. کودک شما اکنون در آستانه نوجوانی قرار دارد و شما برای پشتیبانی از فرزندتان، باید صبورتر باشید و به او فرصت دهید تا هر چند کُند، برخی امورات شخصی خودش (مثل لباس پوشیدن، جمع کردن کیف و مرتب کردن اتاق) را، خودش انجام بدهد.

حمایت در دوران نوجوانی (12 تا 19 سال)

فرزند شما در دوران نوجوانی که حساس‌ترین دوره در زندگی اوست، شدیداً به حمایت شما نیاز دارد. در این دوره، او نیاز خود به استقلال را ابراز می‌کند و وانمود می‌کند که به بسیاری از حمایت‌های دوران کودکی نیاز ندارد؛ اما فراموش نکنید که نیاز اصلی فرزند شما در دوران نوجوانی، درک عمیق و توجه کامل شما به زندگی اوست. گوش دادن فعال به او، احساس ارزشمندی را در او ایجاد می‌کند و سبب ایجاد اعتماد به شما در وی می‌شود. همچنین مشوق بودن در استقلال، به افزایش اعتماد به نفس در نوجوان کمک می‌کند.

یکی از مهم‌ترین حمایت‌های والدین از فرزندان در دوره نوجوانی، ایجاد فضایی امن است که نوجوان را از تنش و مشاهده برخوردهای نادرست وخشن دور می‌دارد و عواقب رفتارهای نادرست را برای او روشن می‌سازد. در یک فضای امن، والدین فرزندشان را به انجام فعالیت‌های مثبت (مثل ورزش، درس خواندن، یادگیری هنر و مهارت‌ها و…) تشویق می‌کنند و به آن‌ها مهارت‌های زندگی همچون مهارت حل مسئله را می‌آموزند. در این دوره اهمیت حمایت عاطفی افزایش می‌یابد اما باید مواظب باشید که برای ابراز علاقه‌ خود، آن‌ها را محدود نکنید و به حضور آن‌ها در اجتماع دوستان نیز توجه کنید. حمایت اجتماعی از نوجوان، بسیاری از آموزش‌های مفید را برای او در پی خواهد داشت چرا که او با حضور مدیریت‌شده در اجتماع، نکات مهمی را برای زندگی بزرگسالی خود یاد خواهدگرفت.

در نهایت یکی از مهم‌ترین پشتیبانی‌های والدین از فرزندان نوجوان، کمک به آن‌ها برای کنترل استرس و اضطراب است. به این منظور می‌توانید مقاله‌ای با عنوان «راهکارهای مدیریت استرس و اضطراب» را در همین سایت مطالعه کنید.

پشتیبانی والدین از فرزند در دوران بزرگسالی (20 سالگی به بعد)

در این دوران، حمایت والدین از فرزندان، کاملاً شکلی متفاوت به خود می‌گیرد. حمایت از استقلال فرزند و احترام به مرزها، از نیازهای مهم فرزند شما در جوانی و بزرگسالی است. حمایت از رفتارها و افکار مثبت و سازنده وی، از او انسانی خودشکوفا و بااعتمادبه‌نفس می‌سازد. بنابراین فرزند بزرگسال خود را در جهت رشد شخصی تشویق کنید و تا حد امکان، راه دنبال کردن علایق صحیح را برای او هموار کنید.

حمایت مالی از فرزند (در صورت نیاز) می تواند یکی از نقش‌های حمایتی والدین از فرزندان در دوران جوانی باشد. در صورتی که فرزند شما شرایط سخت مالی را می‌گذراند و شما توانایی کمک به او را دارید، با درک متقابل و توافق، می‌توانید با کمک مالی، حمایت خود را به او نشان دهید. همچنین، فرززند شما در این دوران نیاز به داشتن شغل دارد. پس با مشاوره‌های مناسب و همدلی، او را تشویق کنید.

جمع‌بندی

فرزندان در هر دوره سنی، به حمایت والدین نیاز دارند. نقش والدین در پشتیبانی از فرزندان، در دوران نوزادی به شکل برطرف کردن نیازهای فیزیکی و اولیه است و هر چقدر که فرزند بزرگ‌تر می‌شود، نقش حمایتی والدین از او نیز پیچیده‌تر می‌گردد. در دوران کودکی حمایت عاطفی و حمایت آموزشی اهمیت می‌یابد. در دوران کودکی، نقش والدین در حمایت از سلامت روان کودک پررنگ‌تر می‌شود. همچنین در دوران نوجوانی، والدین با گوش دادن فعال، تشویق به استقلال و ایجاد فضای امن، نقش حمایتی خود را از فرزندشان ایفا می‌کنند. در بزرگسالی نیز نقش والدین نقشی همدلانه است که از طریق حفظ استقلال و احترام به مرزها در کنار همفکری و همدلی، محقق خواهد شد.

اگر حس می‌کنید نکته‌ای جامانده است، برای ما بنویسید! شما می‌توانید در پایین همین پست، سوالات خود را از سرکارخانم نرگس کارگری، روان‌درمانگر مجرب در حیطه روابط والدین با کودکان بپرسید و از اینجا، وقت مشاوره خصوصی خود را تنظیم نمایید.