خانواده، اولین نهادی است که هر فردی در طول زندگی خود، در آن رشد می‌کند و از آن تاثیر می‌پذیرد. همه ما نخستین تجربیات مثبت و منفی زندگی‌مان را از خردسالی و در نهاد خانواده به یاد داریم. بنابراین خانواده نقشی حیاتی در شکل‌گیری تفکر، هویت و شخصیت ما دارد. خانواده سالم برای همه اعضای خانواده فضای مناسبی جهت رشد و پیشرفت فراهم می‌کند و سلامت روانی اعضا را در پی دارد. در صورتی که سلامت خانوادگی از بین برود، اعضای خانواده از شکوفایی استعدادهای خود باز می‌مانند و به تدریج به حس فرسودگی دچار می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که مشکلات رفتاری و انحرافات افراد، بیشتر ریشه در خانواده دارد. در این مقاله به ارائه نکاتی برای حفظ سلامت خانوادگی و داشتن خانواده سالم و متعادل می‌پردازیم.
خانواده سالم و متعادل چیست؟
برای توجه به نکات مهم در داشتن خانواده سالم و متعادل، در ابتدا سعی می‌کنیم خانواده سالم را معرفی کنیم. خانواده سالم و متعادل، خانواده‌ای است که در آن اعضای خانواده احساس ایمنی و ارزشمندی می‌کنند و احساس می‌کنند خانواده نقشی حمایتی در زندگی آنان داشته است. در یک خانواده سالم، اعضای خانواده مباحث مهم خویش را مطرح می‌کنند و در آن به مالکیت فردی و دیدگاه‌های شخصی افراد احترام گذاشته‌می‌شود. در یک خانواده سالم افراد قدردان هستند و نسبت به یکدیگر احساس همدلی دارند. اما اگر شما نیز به دنبال داشتن خانواده‌ای با این ویژگی‌ها هستید، باید بدانید که رعایت نکات زیر برای داشتن خانواده سالم ضروری است!
1) رعایت تعادل خانوادگی
یکی از مهمترین ویژگی‌های خانواده سالم و متعادل، ایجاد تعادل در نقش‌های خانوادگی است. هر یک از اعضای خانواده، در پیشبرد خانواده به سمت سلامت روانی، نقشی دارند. در این میان نقش پدر و مادر از اهمیت بالاتری برخوردار است. پدر و مادر هستند که می توانند با توضیح دادن صحیح نقش‌ها، افراد خانواده را از نقش خانوادگی خود آگاه کنند و به آن جهت دهند. هر یک از اعضای خانواده باید بتوانند نقش خود را به طور صحیح اجرا کنند. (نقش پدرومادری، نقش همسری، نقش فرزندی و…). در صورتی که هر یک از اعضای خانواده، از انجام نقش خود سرباز بزنند، و یا نقش افراد دیگری در خانواده را برعهده بگیرند، تعادل خانوادگی بهم می‌ریزد.
برای مثال در صورتی که والدین به نقش زن و شوهری در مقابل هم توجه نکنند، و یا به جای داشتن نقش هایی مکمل هم، حجم زیادی از مسئولیت‌ها را به دوش یکی از والدین بگذارند، تعادل خانوادگی بهم خواهد خورد. همچنین یکی دیگر از مواردی که سبب بهم خوردن تعادل نقش‌ها در خانواده می‌شود، ایجاد اتحاد والد-فرزند به جای اتحاد والدین با یکدیگر است. هنگامی که یکی از والدین در اتحاد با فرزندان، در تقابل با والد دیگر عمل کند، نقش ها، حقوق و وظایف والد دیگر نادیده گرفته شده و به اعضای دیگر خانواده محول می‌شود.
در بسیاری از موارد، مشارکت پایین نقش «پدری» در خانواده، باعث ایجاد مشکل در ایجاد تعادل خانوادگی، تربیت فرزندان، بهبود روابط و سلامت روانی خانواده می‌شود. مطالعات نشان داده است خانواده‌هایی که در آ‌ن‌ها پدر، در اتحاد با مادر در مسائل فکری و تربیتی خانواده مشارکت می کند از سلامت روانی بیشتری برخوردارند. برای دستیابی به این هدف، توجه کنید که همکاری کردن و مشورت می‌تواند راه خوبی برای ایجاد اتحاد و آگاهی از نقش‌ها باشد.
2)تعادل بین کار و زندگی
یکی دیگر از ویژگی‌های خانواده سالم و متعادل، برقراری تعادل بین کار و زندگی است. بسیاری از والدین، با تمرکز مفرط بر کار، با انگیزه پیشرفت‌های فردی و یا بهبود وضع مادی خانواده، از سلامت روانی خانواده غافل می مانند. این نکته برای پدران و مادرانی که هر دو شاغل هستند بسیار حائز اهمیت است. چرا که هر کسی برهه‌هایی از زمان را بدون حضور والدین به سر خواهد برد و این جدایی مقطعی، علی الخصوص در دوران خردسالی باید برای فرزند به شکلی اصولی صورت بگیرد تا سبب ایجاد طرحواره‌هایی آسیب‌زا در ذهن فرزند نشود.
3) توجه به نیازهای اعضای خانواده و احترام متقابل
اعضای هر خانواده، علاوه بر نقش‌های خانوادگی، فردیتی دارند که باید مورد شناخت، درک و احترام سایر اعضای خانواده قرار گیرد. برای مثال اعضای خانواده باید درک کنند که مادر، جدای از نقش مادری، انسانی است با نیازهای فردی، استعدادها و علایق متعدد. آگاهی و شناخت اعضا از نیازهای سالم یکدیگر و فراهم‌کردن بستری برای ارضای این نیازها در خود خانواده، به داشتن خانواده‌ای سالم می‌انجامد. همچنین احترام متقابل اعضا به یکدیگر، در صورتی شکل می‌گیرد که اعضا یکدیگر را با وجود تفاوت‌های فردی پذیرفته باشند و به استقلال و فردیت هم احترام بگذارند. در این صورت حس همدلی و حمایت در خانواده جریان می‌یابد و اعضای خانواده می‌توانند صریح و بدون ترس درباره نیازهای خود گفت‌و‌گو کنند.
4) فعالیت‌های لذت بخش
با داشتن فعالیت‌های لذت‌بخش و تفریحات شاد در خانواده، می‌توان در جهت داشتن خانواده‌ای سالم و متعادل قدم برداشت. داشتن فعالیت بدنی و تغذیه سالم، می‌توانند عواملی نشاط‌بخش در خانواده باشند. لازمه ایجاد محیطی شاد در خانواده، وقت گذاشتن اعضا برای یکدیگر است و این مسئله به داشتن تعهد به خانواده برمی‌گردد. اعضای خانواده باید با تبادل انرژی مثبت بین هم، از حس باهم بودن لذت ببرند و بتوانند برای هم وقت بگذراند. به خصوص پدرومادر باید تلاش کنند تا با خلاقیت، در جهت علایق فرزندان خود برنامه‌هایی برای وقت‌گذراندن باهم را تدارک ببینند و به حفظ سلامت روانی خانواده کمک کنند.
5) صمیمیت بین اعضا
وجود عشق و صمیمت بین اعضا، در کمک به ایجاد خانواده‌ای سالم و متعادل بسیار مؤثر است و می‌تواند هم به شکل ابراز کلامی و هم غیرکلامی محکم شود. عشق و صمیمت بین والدین بسیار تاثیرگذار و تعیین‌کننده است. رابطه دوستانه و صمیمی بین زن و مرد باید هم از لحاظ عاطفی و روانشناختی باشد و هم از لحاظ جسمانی و جنسی. در ضمن باید توجه داشت که عشق و صمیمت بین اعضای خانواده، باید به شکل متعادل باشد. نه خیلی چسبیده و افراطی و نه خیلی سرد و دور از هم.
جمع‌بندی مطلب ساختن خانواده‌ای سالم و متعادل
همان طور که می‌دانید، برای داشتن خانواده‌ای سالم، اعضای خانواده باید از نقش خود و بقیه در خانواده آگاهی داشته باشند و در اجرای نقش خود به خوبی عمل کنند. داشتن روحیه همکاری و مشورت در دستیابی به این هدف کمک‌کننده است. همچنین باید رابطه بین کار و زندگی متعادل باشد و به مسائل مادی و سلامت روانی به شکل متعادلی توجه شود. نکته دیگر اینکه؛ توجه به نیازهای فردی اعضای خانواده و احترام متقابل است که سبب ایجاد حس امنیت و حمایت در خانواده می‌شود. صمیمیت و عشق بین اعضا و وقت گذاشتن برای همدیگر، درکنار فعالیت بدنی و تغذیه سالم، به داشتن خانواده سالم و متعادل کمک می‌کند. برای آشنایی بیشتر با مطالب مربوط به سلامت خانوادگی، از این مطلب با موضوع تقویت ارتباطات خانوادگی، دیدن کنید!
اگر حس می‌کنید داشتن یک خانواده سالم و متعادل با وجود زندگی امروز و تکنولوژی‌هایی که روزبه‌روز گرمای کانون خانواده را بیشتر تهدید می‌کنند، ناممکن است، ما به شما حق می‌دهیم. باید بدانید که امروزه دورهم جمع‌کردن اعضای خانواده برای وقت‌گذرانی باهم و کمک به سلامت روانی خانواده، سخت‌تر از گذشته شده است و متأسفانه جای انسان‌ها را، موبایل‌ها می‌گیرند! اما شما می‌توانید با کمک‌گرفتن از مشاور، به خود و خانواده‌تان کمک کنید تا موانع و محدودیت‌هایتان را در داشتن خانواده‌ای سالم و متعادل، بردارید و نشاط و سلامتی را به خانواده عزیز خود برگردانید!
0
3